Nadam se da će Asad platiti, kaže majka tinejdžera čija smrt je dovela do protesta i rata u Siriji

Smrt 13-godišnjeg Hamze al-Hatiba izazvala je proteste 2011. koji su doveli do građanskog rata u Siriji.

Ako je negdje u Siriji postojala motivacija da se Bašar al-Asad svrgne sa vlasti, onda je to bilo u Dari, malom gradu blizu granice sa Jordanom.

Ovdje je 21. maja 2011. godine izmučeno i unakaženo telo 13-godišnjeg Hamze al- Hatiba isporučeno njegovoj porodici nekoliko nedjelja nakon što je uhapšen tokom skupa protiv vlasti.

Njegova smrt i mučenje drugih lokalnih tinejdžera zbog pisanja grafita protiv Asada, izazvali su masovne proteste na koje su vladine snaga snažno odgovorile.

Ako neko u Dari treba da slavi pad Asadovog režima, onda je to porodica Hatib.

Ali kada smo ih posjetili, niko u toj kući nije slavio.

Upravo su im poslate fotografije dokumenata pronađenih u ozloglašenom zatvoru Sajdnaji koji potvrđuju da je Hamzin stariji brat Omar, koji je uhapšen 2019. godine, preminuo u zatvoru.

Dječakova majka Samira, koja se tresla od tuge, rekla mi je da je očekivala da Omar izađe iz zatvora.

„Razmišljala sam da će možda doći danas ili sjutra”, rekla je.

„Danas sam dobila vijest”.

Odjevena sva u crno, i već oplakujući njenog supruga koji je preminuo pre manje od tri mjeseca, traži da bivši predsjednik Bašar al-Asad doživi ono što je ona preživela.

„Nadam se da će platiti cijenu”, rekla je ona.

„I da će se Bog osvetiti njemu, i njegovoj djeci”.

Njen nećak Hosam al-Hatib rekao je da su dokumenta na društvenim mrežama objavili ljudi koji su u zatvoru Sajdnaji tražili informacije o njihovim rođacima.

Pronašli su Omarov dosije i podijelili ga na internetu, znajući da je on Hamzin brat.

Padom Asada otkrivene su tajne represije koja je decenijama sprovođena u Siriji, a većina stanovnika Dare je u nedjelju bila na ulicima, ushićeni zbog slobode, jer su pobunjenici zauzeli prijestonicu Damask, a Asad je pobjegao.

Na snimcima na mobilnim telefonima vide se gomile muškaraca kako trče oko centralnog trga Dare, vrište od radosti i pucaju u vazduh iz vatrenog oružja.

Tokom Asadove vladavine, ovo područje je bilo ključno središte opozicionih snaga gdje su vođene teške bitke.

Opozicija u ovom južnom delu Sirije je drugačija od alijanse koju predvodi islamistička militantna grupa poznata kao Hajat Tahrir al Šam (HTS), koja je napala sa sjevera i zauzela prijestonicu prošle nedelje.

Ali svi su se u nedjelju okupili u glavnom gradu Sirije.

Ovde je Slobodna sirijska armija počela da se bori 2011. godine, kada su zbog oštrog odgovora režima nakon Hamzine smrti neki oficiri u Asadovoj vojsci odlučili da prebjegnu i osnuju pobunjeničke snage.

Jedan od njih je bio Ahmed al Avda, pjesnik koji je studirao englesku književnost pre nego što je postao oficir u vojsci, zatim je bio vođa pobunjenika, a sada je šef milicije u pokrajini Dari.

„Ne možete da zamislite koliko smo srećni”, rekao mi je u obližnjem gradu Busri.

„Danima plačemo. Ne možete da zamislite šta osjećamo.

„Ovdje u Siriji svi su izgubili nekog člana porodice. Svi su patili”.

Na groblju u Dari, ploču na Hamzinom grobu razbila je granata vladinih snaga tokom borbi sa pobunjenicima, rekla je porodica.

„Nastavili su da ga udaraju i kada je bio mrtav”, rekao je Hamzin rođak.

Komšije su u tišini posmatrale dok su zastavu sirijske opozicije obavijali oko Hamzinog nadgrobnog spomenika.

Iza njega, mnogi grobovi stoje kao svjedoci 13 godina borbe: vazdušni napad, bitka, cijela porodica ubijena u njihovoj kući.

Rat sa Asadom je završen, ali mir u Siriji još nije postignut.